UNESCO

UNESCO
Datuak
Izen laburra	UNESCO, ONUÉSC eta UNESKO
Mota	Nazio Batuen agentzia espezializatua eta gobernu arteko erakundea
Herrialdea	Frantzia
Jarduera
Kidetza	Global Citizen Science Partnership (en) eta Global Academic Integrity Network
Kide kopurua	195 (2024)
Eskumendekoak	UNESCO Chair on Cyberspace and Culture (en) , Scientific Committee on Problems of the Environment (en) , UNESCO Institute for Statistics (en) , Iranian National Commission for UNESCO (en) eta Hylean Amazon Institute (en)
Negozio dibisioak	UNESCO office United States (en) , UNESCO office Qatar (en) , UNESCO office Netherlands (en) , UNESCO office Egypt (en) , UNESCO office Afghanistan (en) , UNESCO Bangkok (en) , UNESCO Jakarta (en) , Ethiopian National Office for UNESCO (en) , National Commission of Romania for UNESCO (en) , Austrian Commission for UNESCO (en) , UNESCO Regional Office for Education in Latin America and the Caribbean (en) eta UNESCO regional Office for Science and Technology for Europe (en)
Agintea
Lehendakaria	Audrey Azoulay
Egoitza nagusi (1958–)	«World Heritage Centre» place de Fontenoy - UNESCO , 7 Paris 48°50′43″N 2°18′26″E / 48.8453°N 2.3072°E / 48.8453; 2.3072
Jabea	Nazio Batuen Erakundea
Zeren jabe	The Symbolic Globe (en) eta World Heritage Centre (en)
Historia
Sorrera	1945eko azaroaren 16a
Ordezkatzen du	International Committee on Intellectual Cooperation (en)
Jasotako sariak	Peabody Awards  (1958)
webgune ofiziala

Hezkuntza, Zientzia eta Kulturarako Nazio Batuen Erakundea edo UNESCO^[1][2] (ingelesez: United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization) hezkuntza, zientzia eta kulturarako Nazio Batuen erakundea espezializatua da. Helburua munduko bakea eta segurtasuna sustatzea da, hezkuntza, arte, zientzia eta kulturan nazioarteko lankidetzaren bidez^[3][4]. 194 estatu kide eta 12 kide elkartu ditu^[5], baita gobernuz kanpoko, gobernu arteko eta sektore pribatuko bazkideak ere^[6] Headquartered in Paris, France, UNESCO has 53 regional field offices^[7]. Egoitza nagusia Parisen du, Frantzian, eta UNESCOk 53 lurralde-bulego eta 199 batzorde nazional ditu^[8][9].

1945eko azaroaren 16an sortu zuten Londresen. Munduko herrialde behartsuetan, ikastetxeak egiten laguntzen du, baita liburuak argitaratu eta literatura eta hizkuntza gutxituak sustatu ere. Egungo presidentea Audrey Azoulay frantziarra da.

UNESCO 1945ean sortu zen, Nazioen Ligako (NL) Lankidetza Intelektualeko Nazioarteko Batzordearen (LINB) ondorengo gisa^[10]. UNESCOren sortze-misioa, Bigarren Mundu Gerrako gertaerek markatu zuena, bakea, garapen iraunkorra eta giza eskubideak hobetzea eta bultzatzea da, nazioen arteko lankidetza eta elkarrizketa erraztuz^[11]. Helburu hori lortzeko, bost programa eremu handi jarraitzen ditu: hezkuntza, natur zientziak, gizarte/giza zientziak, kultura eta komunikazioa/informazioa. UNESCOk alfabetatzea hobetzen duten proiektuak babesten ditu, prestakuntza eta hezkuntza teknikoa ematen, zientzian aurrera egiten, komunikabide independenteak eta prentsa-askatasuna babesten, eskualde eta kulturaren historia zaintzen eta kultura-aniztasuna sustatzen dutenak^[12][13][14]. Erakundeak, modu nabarmenean, garrantzi kultural eta naturala duten gizateriaren ondare diren lekuak ezartzen eta ziurtatzen laguntzen du^[15].

UNESCOren helburu nagusiak, laburbilduta, hauek dira:

• Denentzat kalitateko hezkuntza lortzea eta etengabeko ikasketa.
• Zientzia bultzatzea garapen iraunkorra lortzeko.
• Gizarte- eta etika-erronka berriei, aurre egitea.
• Kultura askotariko bakea eta elkarrizketa sustatzea.
• Komunikazioa eta informazioa erabiltzea herri-jakintza eraikitzeko.

Lan handiena Afrikan egiten du.

UNESCO estatu kideek eta kide elkartuek osatutako Konferentzia orokorrak gobernatzen du, bi urtean behin biltzen dena erakundearen programak eta aurrekontua finkatzeko. Aldi berean, UNESCOren lana kudeatzen duen batzorde exekutiboko kideak aukeratzen ditu, eta, lau urtean behin, zuzendari nagusia izendatzen du, UNESCOren administratzaile nagusi gisa jarduten duena.

1. ↑ Euskalterm: [Hiztegi Terminologikoa] [2005]
2. ↑ «UNESCO» UNESCO jatorrizkotik artxibatua (artxibatze data: 2013-09-25) (kontsulta data: 2013-09-25).
3. ↑ Introducing UNESCO. UNESCO jatorrizkotik artxibatua (artxibatze data: 2011-08-08) (kontsulta data: 2011-08-08).
4. ↑ UNESCO history. UNESCO jatorrizkotik artxibatua (artxibatze data: 2010-04-09) (kontsulta data: 2011-04-23).
5. ↑ List of UNESCO members and associates. UNESCO jatorrizkotik artxibatua (artxibatze data: 2022-08-15) (kontsulta data: 2022-08-23).
6. ↑ (Ingelesez) «Partnerships» UNESCO 2013-06-25 jatorrizkotik artxibatua (artxibatze data: 2020-08-23) (kontsulta data: 2020-08-19).
7. ↑ (Ingelesez) «Field offices» UNESCO jatorrizkotik artxibatua (artxibatze data: 2020-08-17) (kontsulta data: 2020-08-19).
8. ↑ (Ingelesez) «National Commissions» UNESCO 2012-09-28 jatorrizkotik artxibatua (artxibatze data: 2020-08-22) (kontsulta data: 2020-08-19).
9. ↑ (Ingelesez) «About UNESCO Office for the Pacific States» UNESCO 2019-08-01 (kontsulta data: 2023-07-24).
10. ↑ Grandjean, Martin. (2018). Les réseaux de la coopération intellectuelle. La Société des Nations comme actrice des échanges scientifiques et culturels dans l'entre-deux-guerres. [The Networks of Intellectual Cooperation. The League of Nations as an Actor of the Scientific and Cultural Exchanges in the Inter-War Period] Lausanne: Université de Lausanne jatorrizkotik artxibatua (artxibatze data: 2018-09-12) (kontsulta data: 2019-05-05). (English summary Artxibatua 2019-03-22 hemen: Wayback Machine).
11. ↑ «UNESCO. General Conference, 39th, 2017 [892»] UNESCO Digital Library jatorrizkotik artxibatua (artxibatze data: 2020-04-09) (kontsulta data: 2020-08-19).
12. ↑ «MOFA: Project list of The UNESCO Japanese Funds-in-Trust for the Capacity-building of Human Resources» mofa.go.jp (kontsulta data: 2022-06-30).
13. ↑ «Sponsors» climats-bourgogne.com (kontsulta data: 2022-06-30).
14. ↑ «Sponsors and Contributors» wcrp-climate.org (kontsulta data: 2022-06-30).
15. ↑ UNESCO • General Conference; 34th; Medium-term Strategy, 2008–2013; 2007. jatorrizkotik artxibatua (artxibatze data: 2011-07-28) (kontsulta data: 2011-08-08).