Vega (izarra)

Vega

Vegaren kokapena Lyran
Behaketa data Garaia J2000.0      Ekinokzioa J2000.0
Konstelazioa	Lyra
Igoera zuzena	18h 36m 56.33635s[1]
Deklinazioa	+38° 47′ 01.2802″[1]
Itxurazko magnitudea (V)	0.03[2] (−0.02 - 0.07[3])
Ezaugarriak
Mota espektrala	A0Va[2]
U−B kolore indizea	−0.01[2]
B−V kolore indizea	+0.00[2]
Aldakor mota	Delta Scuti
Astrometria
Abiadura erradiala (Rv)	−13.9 ± 0.9 km/s
Berezko mugimendua (μ)	IZ: 200.94[1] mas/u Dec.: 286.23[1] mas/u
Paralajea (π)	130.23 ± 0.36[1] mas
Distantzia	25,04 ± 0,07 au (7,68 ± 0,02 pc)
Magnitude absolutua (MV)	0.58
Zehaztasunak
Masa	2.135 ± 0.074[4] M☉
Erradioa	2.362 × 2.818[4] R☉
Argitasuna	40.12 ± 0.45[4] L☉
Gainazaleko grabitatea (log g)	4.1 & 0.1
Tenperatura	9,602 ± 180 (8,152–10,060 K)[4] K
Metaltasuna [Fe/H]	−0.5 dex
Errotazioa	12.5 o
Biratze abiadura (v sin i)	20.48 ± 0.11[4] km/s
Adina	455 ± 13[4] Mu
Beste izendapenak
Wega, Lucida Lyrae, Alpha Lyrae, α Lyrae, 3 Lyr, GJ 721, HR 7001, BD +38°3238, HD 172167, GCTP 4293.00, LTT 15486, SAO 67174, HIP 91262, 织女一
Datubase erreferentziak
SIMBAD	data

Vega (Alfa Lyrae/α Lyr) Lyra konstelazioko lehen magnitudeko (Claudio Ptolomeoren sailkapenean) izar bat eta bertako argitsuena da. Gaueko zeruko bosgarren izarrik distiratsuena da eta zeruko ipar hemisferioko bigarren argitsuena, Arcturusen ondoren. Nahiko gertukotzat jotzen da, 25 argi-urteko distantziara baitago, eta Arcturus eta Siriusekin batera, gugandik gertuko distiratsuenetako bat. Astronomoek asko aztertu dute Vega, gure eguzkiaren ondoren zeruko bigarren izarrik garrantzitsuentzat joz. Vega izan zen izar polarra k. a. 12000n, eta berriz ere izango da, eta berriz izango da 13.727an, deklinazioa 86º 14'koa izango denean. Gure eguzkiaren ondoren argazkia atera zioten lehen izarra izan zen, baita espektro erregistro bat egin zioten lehena ere.

Izar honen adina gure eguzkiarenaren hamarrena da, baina 2,1 aldiz masiboagoa denez, bere bizi zikloa ere gure eguzkiarenaren hamarrena da. Gaur egun, bi izarrak euren bizi zikloaren erdialdera iristen ari dira. Vega, ezohikoa bada ere, oso pobrea da helioa baino elementu astunagoetan. Vega aldika arinki magnitudez aldatzen den ustezko izar aldagarri bat da. Bere errotazio abiadura ekuatorean 274 km/s da. Honek, ekuatorean, kanpo konkor bat eragiten du azelerazio zentrifugoaren ondorioz, eta, emaitza bezala, izarraren fotosferan tenperaturaren bariazio bat dago, bere baliorik handiena poloetan lortuz. Lurretik, Vega bere poloetako baten norantzatik ikusten da.

1. ↑ ^{a b c d e} van Leeuwen, F.. (2007ko azaroa). «Validation of the new Hipparcos reduction» Astronomy and Astrophysics 474 (2): 653–664.  doi:10.1051/0004-6361:20078357. Bibcode: 2007A&A...474..653V..
2. ↑ ^{a b c d} V* alf Lyr – Variable Star. in: SIMBAD. Centre de Données astronomiques de Strasbourg.
3. ↑ Samus, N. N.; Durlevich, O. V.. (2009). «VizieR Online Data Catalog: General Catalogue of Variable Stars (Samus+ 2007–2013)» VizieR On-line Data Catalog: B/gcvs. Originally published in: 2009yCat....102025S 1: 02025. Bibcode: 2009yCat....102025S..
4. ↑ ^{a b c d e f} Yoon, Jinmi; Peterson, Deane M.; Kurucz, Robert L.; Zagarello, Robert J.. (2010eko urtarrila). «A New View of Vega's Composition, Mass, and Age» The Astrophysical Journal 708 (1): 71–79.  doi:10.1088/0004-637X/708/1/71. Bibcode: 2010ApJ...708...71Y..