Sovjet-Unie

Союз Советских Социалистических Республик Sojoez Sovjetskich Sotsialistitsjeskich Respoeblik
←  ←  ←  ←  ←  ←  1922 – 1991 ↓
(Details) (Details)
Motto Пролетарии всех стран, соединяйтесь! Proletariërs aller landen, verenigt U!
Kaart
1945-1990
Algemene gegevens
Hoofdstad	Moskou
Oppervlakte	22.402.200 km² (1991)
Bevolking	148.656.000 (1926) 293.047.571 (1991)
Talen	Russisch (e.a.)
Religie(s)	De jure: staatsatheïsme[1] de facto: christendom (in het bijzonder Russisch-orthodox), islam, jodendom, boeddhisme, sjamanisme, animisme
Nat. feestdag	Oktoberrevolutie (7 november)
Volkslied	De Internationale (1922-1944) Gimn Sovjetskogo Sojoeza (1944-1991)
Munteenheid	Roebel
Regering
Regeringsvorm	Federale Sovjetrepubliek
Staatshoofd	Voorzitter[2]
Legislatuur	Opperste Sovjet, Presidium van de Opperste Sovjet
Voorgaande en opvolgende staten
Russische Socialistische Federatieve Sovjetrepubliek  Wit-Russische Socialistische Sovjetrepubliek  Oekraïense Socialistische Sovjetrepubliek  Transkaukasische Socialistische Federatieve Sovjetrepubliek  Volksrepubliek Toeva  Volksrepubliek Chorasmië  Rusland  Wit-Rusland  Oekraïne  Moldavië  Georgië  Armenië  Azerbeidzjan  Kazachstan  Oezbekistan  Turkmenistan  Kirgizië  Tadzjikistan  Estland  Letland  Litouwen

De Sovjet-Unie (letterlijk "Raden-unie") of kortweg SU, voluit de Unie van Socialistische Sovjetrepublieken (Russisch: Союз Советских Социалистических Республик; Sojoez Sovjetskich Sotsialistitsjeskich Respoeblik) of afgekort USSR (СССР; SSSR), was een marxistisch-leninistische staat in Eurazië.

Het was een eenpartijstaat die vanaf de oprichting in 1922 tot het uiteenvallen in 1991 werd geregeerd door de Communistische Partij.^[3] Hoewel de Sovjet-Unie officieel een unie van vijftien subnationale socialistische sovjetrepublieken was, waren de overheid en economie sterk gecentraliseerd.

De Russische Revolutie van 1917 veroorzaakte de ondergang van het Russische Keizerrijk. Na de Russische Revolutie was er een strijd om de macht tussen de bolsjewistische partij, onder leiding van Vladimir Lenin, en de anticommunistische Witte beweging. In december 1922 hadden de bolsjewieken de burgeroorlog gewonnen, en werd de Sovjet-Unie opgericht door de fusie van de Russische Socialistische Federatieve Sovjetrepubliek, de Transkaukasische Socialistische Federatieve Sovjetrepubliek, de Oekraïense Socialistische Sovjetrepubliek en de Wit-Russische Socialistische Sovjetrepubliek.

Na de dood van Vladimir Lenin in 1924 kwam Jozef Stalin aan de macht.^[4] Hij heeft de Sovjet-Unie geleid door middel van een grootschalig industrialisatieprogramma. Stalin ontwikkelde een planeconomie en onderdrukte politieke oppositie tegen hem en de communistische partij.^[4][5]

In juni 1941 viel nazi-Duitsland met zijn bondgenoten de Sovjet-Unie binnen, waarmee nazi-Duitsland het niet-aanvalsverdrag brak dat beide landen hadden ondertekend in 1939. Na vier jaar won de Sovjet-Unie de oorlog, en werd een van de twee grootmachten van de wereld, tegenover de Verenigde Staten.

De Sovjet-Unie en haar Oost-Europese satellietstaten waren na de Tweede Wereldoorlog verwikkeld in de Koude Oorlog, een langdurige wereldwijde ideologische en politieke strijd tegen de Verenigde Staten en hun westerse bondgenoten, die uiteindelijk voor economische problemen zorgde.^[6][7] In de late jaren 80 probeerde de laatste Sovjetleider Michail Gorbatsjov de staat te hervormen met zijn beleid van perestrojka en glasnost, maar de Sovjet-Unie stortte in elkaar en werd officieel ontbonden in december 1991 na de mislukte Augustusstaatsgreep in Moskou.^[8] De Russische Federatie nam haar rechten en verplichtingen over.^[9]

1. ↑ Alle religies waren in de Sovjet-Unie officieel verboden.
2. ↑ De macht was in handen van de secretaris-generaal
3. ↑ Bridget O'Laughlin (1975) Marxist Approaches in Anthropology Annual Review of Anthropology Vol. 4: p. 341–70 (oktober 1975) (doi:10.1146/annurev.an.04.100175.002013).
   William Roseberry (1997) Marx and Anthropology Annual Review of Anthropology, Vol. 26: p. 25–46 (oktober 1997) (doi:10.1146/annurev.anthro.26.1.25)
4. ↑ ^{a b} Robert Service (9 september 2005). Stalin: a biography. Picador. ISBN 978-0-330-41913-0.
5. ↑ George CrileCrile, George (21 april 2003). Charlie Wilson's War: The Extraordinary Story of the Largest Covert Operation in History. Atlantic Monthly Press. ISBN 978-0-87113-854-5.
6. ↑ David HollowayMr. David Holloway (27 maart 1996). Stalin and the Bomb. Yale University Press, p. 18. ISBN 978-0-300-06664-7. Gearchiveerd op 23 september 2015.
7. ↑ Turner, 1987, p. 23
8. ↑ Iain McLean (1996). The concise Oxford dictionary of politics. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-285288-5.
9. ↑ "Russia is now a party to any Treaties to which the former Soviet Union was a party, and enjoys the same rights and obligations as the former Soviet Union, except insofar as adjustments are necessarily required, e.g. to take account of the change in territorial extent. [...] The Russian federation continues the legal personality of the former Soviet Union and is thus not a successor State in the sense just mentioned. The other former Soviet Republics are successor States.", United Kingdom Materials on International Law 1993, BYIL 1993, p. 579 (636).