ISO 3166-1

ISO 3166-1 – część standardu ISO 3166, zawiera 3 wersje kodów nazw państw oraz terytoriów. Po raz pierwszy był opublikowany w 1974 roku przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną (ISO) jako ISO 3166. W piątej edycji ISO 3166 zostało rozszerzone do trzech części, z których pierwsza była kontynuacją poprzednich edycji. Określa on trzy różne zestawy kodów^[1]:

• ISO 3166-1 alfa-2 – dwuliterowe kody państw
• ISO 3166-1 alfa-3 – trzyliterowe kody państw
• ISO 3166-1 numeryczny – trzycyfrowe kody państw.

Pierwsza edycja ISO 3166 została opublikowana w 1974 i zawierała jedynie kody literowe. Druga edycja, opublikowana w 1981, zawierała dodatkowo kody numeryczne. Edycje trzecia (1988) i czwarta (1993) utrzymywały ten podział. Od 1997, czyli od rozwinięcia standardu do trzech części, kody państw i terytoriów są publikowane jako ISO 3166-1^[2].

Jako powszechnie stosowana norma międzynarodowa, ISO 3166-1 jest wdrażany w innych standardach i używany przez wiele organizacji międzynarodowych^[3] w celu ułatwienia wymiany towarów i informacji^[4]. Nie jest jednak jedynym standardem kodowania krajów. Istnieją również inne zestawy kodów państw używane przez różne organizacje międzynarodowe, które są całkowicie bądź częściowo niezgodne z ISO 3166-1^[5], choć zdarzają się też takie, które ściśle odpowiadają kodom ISO 3166-1.

W przypadku zmiany nazwy państwa jest mu przydzielany nowy kod literowy. W przypadku zmian granic zmianie ulega kod numeryczny. Zdarza się również, że nowe państwo otrzymuje kod, który kiedyś był używany przez państwo już nieistniejące albo takie, które zmieniło swoją nazwę co z kolei spowodowało zmianę jego kodów ISO 3166-1. Przykładem jest kod CS przydzielony w latach 1974–1993 Czechosłowacji, zaś w latach 2003–2006 Serbii i Czarnogórze.