Govor na gori

Beseda na gori je zbirka Isusovih etičkih učenja i izreka, prikupljena u novozavetnom Evanđelju po Mateju.^[1] U hrišćanskoj tradiciji se smatra stvarnim događajem iz Isusovog života.

Evanđelje po Mateju (poglavlja 5-7) prenosi da je Isus svoje etičko učenje izložio u jednom govoru na planinskom obronku pred svojim učenicima i okupljenom masom. Najpoznatiji deo Besede čine blaženstva, koja se nalaze na samom početku. U nastavku sledi molitva Očenaš, saveti o neopiranju zlu i okretanju drugog obraza, kao i Isusova verzija Zlatnog pravila. Poznate su i izreke o „svetlosti sveta“, „ne sudite da vam se ne sudi“ i druge.

Naučnici veruju da čitav sadržaj nije iznet u jednoj besedi, već je po sredi kompilacija izreka izreka izgovorenih u različitim prilikama.^[2][3] Matej grupiše Isusovo učenje u pet celina, od kojih je Beseda na gori prava.^[4] Ostalo su uputstva učenicima, parabole o carstvu, uputstva crkvi i oštra kritika pisara i fariseja.^[4] Dok Matej grupiše Isusovo učenje u celine po srodnosti, isti materijal je kod Luke razbacan po raznim poglavljima.^[1]

Mnogi hrićani Besedu na gori smatraju nekom vrstom komentara na Deset zapovesti, koja prikazuje Isusa kao istinskog tumača Mojsijevog zakona.^[1] Beseda na gori se smatra središnjim načelom hrišćanskog učenja i mnogi etički mislioci – poput Tolstoja, Gandija i Bonhefera – je smatraju osnovnim izvorom hrišćanskog pacifizma.^[1]

1. ↑ ^{1,0 1,1 1,2 1,3} "Sermon on the Mount." Cross, F. L., ed. The Oxford dictionary of the Christian church. New York: Oxford University Press. 2005.
2. ↑ Ehrman 2004, p. 101
3. ↑ Isus, Enciklopedija živih religija (str. 316-318), Nolit, Beograd, 2004.
4. ↑ ^{4,0 4,1} Harris, Stephen L., Understanding the Bible. Palo Alto: Mayfield. 1985.