Back Амза Abkhazian Мазэ ADY Maan Afrikaans Mond ALS Ай (спутник) ALT ጨረቃ Amharic Fulad AMI Luna AN Mōna ANG चंद्रमा ANP
 | Ĉi tiu artikolo temas pri la natura satelito de la Tero. Por pli ĝenerala signifo rigardu la paĝon Natura satelito. Por geometria figuro legu la artikolon Luno (geometrio). Koncerne aliajn signifojn aliru la apartigilon Luna. |
Luno .svg){kind=small}
| |
| Natura satelito de Tero (I) | |
 astronomia simbolo
| |
 | |
| planeda satelito • planedmasa satelito • regula satelito | |
|---|---|
| Astronomia simbolo | vd
|
| Nomita laŭ | lumo vd |
| Malkovro | |
| Dato de malkovro | Pratempo |
| Unua superflugo | Luna 1 (4-an de januaro 1959) |
| Unua enorbitiĝo | Luna 10 (3-an de aprilo 1966) |
| Unua surteriĝo | Luna 9 (3-an de februaro 1966) |
| Unua homa surteriĝo | Apollo 11 (21-an de julio 1969) |
| Unua homo | Neil Armstrong |
| Orbitaj ecoj | |
| Granda duonakso - Periapsido - Apoapsido |
384 399 km 363 104 km 405 696 km |
| Discentreco | 0,0549 |
| Klinangulo | 5,145° (rilate al la ekliptiko) |
| Periodo | 27,321582 tagoj |
| Meza cirkulrapido | 1,022 km/s |
| Fizikaj ecoj | |
| Diametro Ekvatora diametro Polusa diametro - Plateco - Areo - Volumeno |
3474,20 km 3476,28 km 3471,94 km 0,00125 3,793 × 107 km2 2,1958 × 1010 km3 |
| Maso - Denso - Surfaca falakcelo - Liberiga rapido |
7,3477 × 1022 kg 3346,4 kg/m3 1,622 m/s2 2,38 km/s |
| Rotacia periodo | Kaptita rotacio |
| Aksa kliniteco | 6,687° |
| Atmosferaj kaj surfacaj ecoj | |
| Surfaca temperaturo - Minimuma - Averaĝa - Maksimuma |
(poluso ĝis ekvatoro) 70 K ĝis 100 K 130 K ĝis 220 K 230 K ĝis 390 K |
| Albedo Geometria albedo |
0,12 0,136 vd |
| Observaj ecoj | |
| Videbla magnitudo - Minimuma - Maksimuma |
-12,74 vd -2,5 -12,9 |
| Angula diametro - Minimuma - Maksimuma |
29,3' 34,1' |
La Luno estas la sola natura satelito de la Tero, kaj la kvina plej granda satelito en la Sunsistemo.
La averaĝa centr-al-centra distanco de la Tero al la Luno estas 384.403 km, proksimume tridekoble la diametron de la Tero. La diametro de la Luno estas 3.474 km, iom pli ol kvarono de tiu de la Tero. Ĉi tio signifas, ke la volumeno de la Luno estas proksimume 2 elcento de tiu de la Tero. La tirforto de gravito ĉe ĝia surfaco proksimume 17 elcentoj de tiu de la Tero. La Luno faras kompletan orbiton ĉirkaŭ la Tero dum 27,3 tagoj (orbita periodo), kaj periodaj varioj en la geometrio de la Ter-Lun-Suna sistemo estas respondecaj por lunfazoj, kiuj ripetiĝas dum 29,5 tagoj (sinoda periodo).
La Luno estas la sola astro, al kiu vojaĝis homoj, kaj sur kiu homoj surfaciĝis. La 21-an de julio 1969 la usonaj astronaŭtoj Neil Armstrong kaj Buzz Aldrin surluniĝis kaj fariĝis la unuaj homoj, kiuj vizitis alian mondon.