Sikismo

Ne konfuzu kun sika popolo, indonezia etna grupo kaj sikanoj!

Sikismo
principaj grupoj de religioj vivstilo
hinda religio • monoteisma religio
Komenco	1469 vd
Antaŭe	hinduismo vd
Fondinto(j)	Guru Nanak vd
v • d • r

Sikismo (laŭ PIV, ankaŭ siĥismo)^{[noto 1]} (panĝabe ਸਿੱਖ, sikkh [sɪkkʰ]) estas unudia religio fondita inter la 15-a kaj la 16-a jarcentoj en la regiono Panĝabio de la Hinda subkontinento (Barato kaj Pakistano) fare de Guru Nanak (1469-1540), fondinto de la religio en la kunteksto de la konfliktoj inter Hinduismo kaj Islamo^[1] kaj pluprogresis sub la dek sinsekvaj Sikguruoj (la dekunua kaj lasta guruo estus la sankta verko Guru Granth Sahib. Guru Granth Sahib estas kolekto de la verkoj de la sikguruoj, kiu estis kompilita de la 5-a sikguruo).

Laŭ grandeco ĝi estas inter la 5-a ĝis 9-a plej granda organizita religio en la mondo (depende de la klasigaj konsideroj), kun proksimume 30 milionoj da sekvantoj.^[2][3] La ŝtato de Panĝabo en Barato estas la nura ŝtato en la mondo kun majoritato de sika loĝantaro.

La panĝaba vorto sikkh [sɪkkʰ] signifas disĉiplon aŭ lernanton. Siko (aŭ siĥo) estas tiu, kiu kredas je unu dio kaj je la instruoj de la dek guruoj, tenitaj en la sankta libro de sikismo, Guru Granth Sahib. En Guru Granth Sahib legeblas poemoj, kiujn skribis kvin Sikguruoj kaj kiuj akordas kun la instruo de Guru Nanak. Ĉiu Guru opiniis tre grava ke la homoj bone komprenu la instruon, oni trovas ĝin en la panĝaba kun sanskritaj vortoj kaj fremdvortoj el la araba kaj la persa.

Siatempe, budhismo kaj ĝajnismo estis inspiritaj de religiaj kaj sociaj ideoj el la prahindua etoso. Sikismo estas pli nova kaj influita de islamo, iom sinkretisme. Sikismaj kredoj koincidas kun islamo, ekzemple pri unudiismo, aŭ kun hinduismo, ekzemple pri devoteco (bhakti). Tamen, ĝi ne estas nur mikso de du antaŭaj religioj, sed io nova. Sikoj kredas, ke nova dia revelacio igas ĝin prava. La fundamentaj kredoj inkludas la spiritan meditadon konstantan pri la nomo de Dio, esti gvidita de la guruo anstataŭ submetiĝi al kaprico, vivi la vivon de normala familiestro anstataŭ monaĥismon, la sinceran aliĝon al Darmo (rekteco, honesteco, morala devo), la egalecon de ĉiuj homaj estaĵoj kaj kredo en la gracio de Dio.^[4][5] La ŝlosilaj konceptoj estas Simran, Seva, la tri pilieroj de sikismo kaj la kvin fidartikoloj.

Citaĵa eraro Etikedoj <ref> ekzistas por la grupo nomita "noto", sed la responda etikedo <references group="noto"/> ne estis trovita; $2

1. ↑ Singh, Patwant; (2000). The Sikhs. Alfred A Knopf Publishing. Paĝoj 17. ISBN 0-375-40728-6.
2. ↑ "Sikhism: What do you know about it?". Kontrolita 13a de Decembro 2012.
3. ↑ Zepps, Josh, "Sikhs in America: What You Need To Know About The World's Fifth-Largest Religion". Kontrolita 13a de Decembro 2012.
4. ↑ Arvind-pal Singh Mandair (2014). Pashaura Singh; Louis E. Fenech, eld. The Oxford Handbook of Sikh Studies. Oxford University Press. pp. 302–314. ISBN 978-0-19-100411-7.
5. ↑ William Owen Cole; Piara Singh Sambhi (1995). The Sikhs: Their Religious Beliefs and Practices. Sussex Academic Press. pp. 130–133, 200.